Cadas > Accès aux informations environnementales > Décisions
Date: 22/10/2018
Federale Beroepscommissie voor de
toegang tot milieu-informatie
22 oktober 2018
BESLISSING nr. 2018-14
over het verkrijgen van documenten met betrekking tot
erkenningen als slachthuis
(FBC/2018/11)
(vzw GLOBAL ACTION IN THE INTEREST OF ANIMALS/FAVV)
2
1. Een overzicht
1.1. Bij e-mail van 20 augustus 2018 vraagt meester Yana Bayens in haar
hoedanigheid van raadsman van de vzw Global Action in the Interest of
Animals (GAIA) (loco meester Anthony Godfroid) aan het Federaal
Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) om een
afschrift van volgende documenten:
- een afschrift van de aanvraagdocumenten inclusief eventuele bijlagen
(mails, brieven, faxen, …) ingediend bij het FAVV vanaf 1 januari 2018
met het oog op een registratie, een toelating en/of een erkenning als
slachthuis (resp. tijdelijke slachtvloer) gevestigd in de gemeenten Genk,
Werchter en Wolvertem (Meise);
- een afschrift van de erkenningen als slachthuis uitgaande van het
FAVV die het gevolg zijn van de aanvragen zoals hiervoor beschreven;
- een afschrift van de aanvraagdocumenten en eventuele
toestemming/weigering (door het agentschap) ingediend bij het FAVV
met het oog op het oprichten van een nieuw slachthuis te Sint-Katelijne-
Waver en alle informatie in verband met de oprichting van dit slachthuis
waarover FAVV beschikt.
1.2. In een reactie van 28 augustus 2018 op die aanvraag meldt het FAVV
de aanvraagster dat het FAVV sinds 1 januari 2018 geen aanvragen heeft
ontvangen voor de registratie, toelating en/of erkenning als slachthuis in
de gemeenten Genk, Werchter, Wolvertem en Sint-Katelijne Waver.
1.3. In antwoord op een vraag van de aanvraagster aan de Dienst
Dierenwelzijn van het Vlaamse Gewest van 19 september 2018 wordt via
e-mail van 28 september 2018 geantwoord dat het verzoek “documenten
betreft van het FAVV en die de dienst Dierenwelzijn niet in zijn bezit
heeft”.
1.4. De aanvraagster dient vervolgens bij brief en fax van 1 oktober 2018
een beroep in tegen de beslissing van het FAVV bij de Federale
Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie, hierna
Commissie genoemd. In die brief zet de aanvraagster onder uiteen dat
“het FAVV [ons] noodzaakte […] om de Dienst Dierenwelzijn te
raadplegen, terwijl de Dienst Dierenwelzijn ons terug stuurde naar het
FAVV”.
3
1.5. Bij e-mail van 2 oktober 2018 brengt het secretariaat van de
Commissie het FAVV op de hoogte van het beroep en vraagt het om de
betrokken documenten en om een begeleidende nota van het FAVV
tegen uiterlijk 15 oktober 2018.
1.6. Bij e-mail van 12 oktober 2018 meldt het FAVV dat ze de Commissie
niet de gevraagde informatie kan bezorgen. Het FAVV deelt daarbij de
volgende toelichting mee die ze aan de aanvraagster heeft bezorgd:
“Sinds 01/01/2015 vallen de controles dierenwelzijn niet meer onder de
bevoegdheid van het FAVV maar wel onder deze van de Gewesten. Wat uw
aanvraag betreft, meer specifiek onder het Vlaams Gewest. (onze website
verwijst hier ook duidelijk naar: http://www.favv‐
afsca.be/dierlijkeproductie/dieren/welzijn/).
In uw initiële en ook latere aanvraag polste u naar aanvragen die bij onze LCE’s
zouden zijn toegekomen voor de ‘slachthuizen’ van Genk, Werchter, Wolvertem
en Sint‐Katelijne Waver. Het betreft daarbij de operatoren onder onze
bevoegdheid met de activiteit ‘Slachthuis schapen en geiten’ waarvoor er
inderdaad een erkenning 1.1.1 nodig is.
Hetgeen u anderzijds aanhaalt, en waar ook de artikels naar verwijzen zijn
‘tijdelijke slachtvloeren’. Dit zijn geenszins de slachthuizen die zich in het kader
van het offerfeest openstellen om die dag particuliere slachtingen te doen van
schapen en/of geiten voor het Offerfeest. De tijdelijke slachtvloeren worden
volledig beheerd door het (Vlaams) Gewest, alsook de aanvragen hiertoe.
Het FAVV wenst geen enkele verantwoordelijkheid te nemen over de informatie
die terug te vinden is op de website van het Vlaams Gewest. We wensen u enkel
aan te duiden dat u voor de gevraagde informatie niet tot ons, maar wel degelijk
tot het Vlaams Gewest moet wenden.
Louter ter informatie en ter staving van ons antwoord levert een zoektocht op de
website van het Vlaams Gewest het volgende op:
Voor 2017 is er een overzicht van tijdelijke erkende slachtplaatsen terug te
vinden: https://www.lne.be/offerfeest‐praktische‐organisatie‐0
In de handleiding van 2017 die ook op de website van het Vlaams gewest terug te
vinden is, staat er duidelijk vermeld:
5.4.3.2 De slachting op een erkende tijdelijke slachtplaats
Voor de organisatie van het Offerfeest kunnen tijdelijke slachtplaatsen
ingericht worden. Deze slachtplaatsen moeten erkend worden door de
minister bevoegd voor dierenwelzijn.
Verderop in deze handleiding staat er trouwens ook vermeld aan welke
voorwaarden deze tijdelijke slachtvloeren dienen te voldoen en hoe deze
4
ingericht moeten worden. De krantenartikels die u meestuurde spreken over
‘tijdelijke slachthuizen’ maar het zou correcter geformuleerd zijn moest er
gestaan hebben ‘tijdelijke slachtvloeren’.
Conclusie:
Deze tijdelijke slachtvloeren zijn dus géén FAVV operatoren en oefenen ook geen
FAVV slachthuisactiviteit uit. Er gebeurde bij het FAVV, zoals ook eerder gemeld,
géén aanvraag voor erkenning. Het FAVV kan u de gevraagde informatie niet
bezorgen. U dient zich te wenden tot de diensten van de minister bevoegd met
dierenwelzijn.
Alle activiteiten die in de erkende slachthuizen zouden zijn uitgevoerd vallen
onder de reguliere commerciële slachtingen. Er gebeurde alleszins geen enkele
specifieke aanvraag in het kader van het Offerfeest.”
1.7. Bij e-mail van 13 oktober 2018 stelt het secretariaat van de
Commissie de volgende bijkomende vraag aan het FAVV:
“De Commissie vindt het op zijn minst vreemd dat de Dienst
Dierenwelzijn uitdrukkelijk naar het FAVV doorverwijst omdat zij
blijkbaar van mening is dat het FAVV terzake toch enige bevoegdheid
zou hebben met betrekking tot de voedselveiligheid. Alhoewel de
Commissie geenszins enige twijfel wil uitbrengen over de
bevoegdheidsverdeling, toch moet zij er – zo blijkt uit een arrest van de
Raad van State – zich terdege van vergewissen dat er ongeacht de
bevoegdheidsverdeling toch geen informatie bij het FAVV aanwezig zou
zijn die betrekking heeft op de vraagstelling die uitgaat van GAIA.
Zoniet, zo oordeelt de Raad van State, zou de Commissie tekortschieten
in haar taak.”
1.8. Bij e-mail van 15 oktober 2018 antwoordde het FAVV hierop het
volgende:
“Ik hoop dat in het antwoord dat we aan de originele aanvrager
overmaakte het duidelijk genoeg werd gesteld dat het helemaal geen
kwestie is van ‘geen informatie willen geven’. We hebben actief
nagekeken of er aanvragen voor erkenning waren bij onze LCE’s en die
waren er niet.”
2. De ontvankelijkheid van het beroep
De Commissie is van oordeel dat het beroep ontvankelijk is. Artikel 35
van de wet van 5 augustus 2006 bepaalt dat de aanvrager beroep kan
instellen bij de federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-
informatie tegen een beslissing van een milieu-instantie bedoeld in
5
artikel 4, § 1, of na het verstrijken van de termijn waarbinnen de
beslissing moest worden genomen, of in geval van weigering van
uitvoering of een onwillige uitvoering van een beslissing of enige andere
moeilijkheid die hij ondervindt bij de uitoefening van de rechten die
deze wet toekent. Het beroep moet worden ingediend binnen een
termijn van zestig dagen. Het beroep werd ingediend op 1 oktober 20178
tegen een beslissing van de FAVV van 28 augustus 2018. Bijgevolg werd
het beroep tijdig ingediend.
3. De gegrondheid van de aanvraag
3.1. Het toepassingsgebied
De Commissie dient vooraf te bepalen of de gevraagde informatie onder
het toepassingsgebied van de wet van 5 augustus 2006 valt. De wet van 5
augustus 2006 is van toepassing op milieu-instanties bedoeld in artikel 3,
1°, a) en b), waarvan de organisatie en de werking worden geregeld door
de federale overheid, alsook op milieu-instanties vermeld in artikel 3, 1°,
c), die onder hun toezicht staan (art. 4, § 1 van de wet van 5 augustus
2006) en over milieu-informatie beschikken (artikel 18, § 1 van de wet).
3.1.1. Het personeel toepassingsgebied
Het begrip milieu-instantie wordt door deze wet gedefinieerd als “a) een
rechtspersoon of een orgaan opgericht bij of krachtens de Grondwet, een
wet, een decreet of een regel bedoeld in artikel 134 van de Grondwet;
b) een natuurlijke of rechtspersoon die openbare bestuursfuncties
uitoefent, met inbegrip van specifieke taken, activiteiten of diensten met
betrekking tot leefmilieu;
c) een natuurlijke of rechtspersoon die onder toezicht van een orgaan of
persoon als bedoeld onder a) of b) belast is met openbare
verantwoordelijkheden of functies of openbare diensten met betrekking
tot het milieu verleent.
Organen en instellingen met een gerechtelijke bevoegdheid vallen niet
onder deze definitie, tenzij ze optreden in een andere functie dan de
rechterlijke. De wetgevende vergaderingen en de daaraan verbonden
instellingen vallen buiten deze definitie, behalve wanneer zij optreden in
een administratieve functie.”
6
Het FAVV werd opgericht door de wet van 4 februari 2000 houdende
oprichting van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de
Voedselketen als een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid,
ingedeeld in categorie A als bedoeld in de wet van 16 maart 1954
betreffende de controle op sommige instellingen van openbaar nut. Het
FAVV is een federale instelling waarin alle overheidsdiensten voor de
inspectie en de controle van de agrovoedingssector zijn samengebracht.
Het heeft als opdracht te waken over de veiligheid van de voedselketen
en de kwaliteit van ons voedsel, ter bescherming van de gezondheid van
mens, dier en plant. Met het oog hierop is het agentschap belast met het
uitwerken, toepassen en controleren van maatregelen die betrekking
hebben op de analyse en de beheersing van de risico’s die de gezondheid
van de consumenten kunnen schaden.
In het belang van de volksgezondheid is het FAVV bevoegd voor:
1° de controle, het onderzoek en de keuring van de voedselproducten en
hun grondstoffen in alle stadia van de voedselketen, en dit in het belang
van de volksgezondheid;
2° de controle en de keuring van de productie, de verwerking, de
bewaring, het vervoer, de handel, de in- en uitvoer, de productie-,
verwerking-, verpakking-, verhandeling-, opslag- en verkoopplaatsen
van de voedselproducten en hun grondstoffen alsmede alle andere
plaatsen waar zich elk product of elke materie behorend tot de
bevoegdheden van het FAVV kunnen bevinden of waar zich zaken
kunnen bevinden die toelaten inbreuken vast te stellen;
3° het verlenen, schorsen en intrekken van erkenningen en
vergunningen verbonden aan de uitoefening van zijn opdracht;
4° de integratie van en uitwerking van traceer- en identificatiesystemen
van de voedselproducten en hun grondstoffen in de voedselketen en de
controle erop;
5° de inzameling, de ordening, het beheer, de archivering en de
verspreiding van alle informatie in verband met haar opdracht;
6° de uitbouw en de doorvoering van een beleid inzake preventie,
sensibilisatie en informatie, in overleg met de gewesten en de
gemeenschappen;
7° het toezicht op de naleving van de wetgeving betreffende alle schakels
van de voedselketen.
Het FAVV heeft in de eerste plaats controlebevoegdheden, geen
gerechtelijke bevoegdheden. Daarom bepaalt het koninklijk besluit van
7
22 februari 2001 houdende organisatie van de controles die worden
verricht door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de
Voedselketen en tot wijziging van diverse wettelijke bepalingen (BS 28
februari 2001) het volgende: “Onverminderd de ambtsbevoegdheden van
de officieren van gerechtelijke politie zien de daartoe door de minister
aangewezen statutaire en contractuele personeelsleden van het Federaal
Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen toe op de uitvoering
van de bepalingen van dit besluit, van de wet van 4 februari 2000
houdende oprichting van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van
de voedselketen en van de uitvoeringsbesluiten daarvan, van de wetten
bedoeld in artikel 5 van diezelfde wet van 4 februari 2000 en van de
uitvoeringsbesluiten daarvan evenals van de verordeningen van de
Europese Unie en die behoren tot de bevoegdheden van het
Agentschap.” (artikel 3, § 1 van het koninklijk besluit van 22 februari
2001).
Er kan geen twijfel over bestaan dat het FAVV een milieu-instantie is in
de zin van artikel 3, 1°, a) van de wet van 5 augustus 2006.
3.1.2. Het materieel toepassingsgebied
De wet van 5 augustus 2006 kent een recht van toegang tot milieu-
informatie toe. Het begrip “milieu-informatie” wordt in artikel 3, 4°
omschreven als:
“elke informatie, ongeacht de drager en in welke materiële
vorm ook, waarover een milieu-instantie beschikt, betreffende:
a) de toestand van elementen van het milieu, zoals de atmosfeer,
de lucht, de bodem, het land, het water, het landschap, de
natuurgebieden, met inbegrip van vochtige biotopen, kust- en
zeegebieden, de biologische diversiteit en haar componenten
met inbegrip van de genetisch gemodificeerde organismen en de
interactie tussen deze elementen;
b) de toestand van de gezondheid en de veiligheid van de mens
met inbegrip van de verontreiniging van de voedselketen, de
levensomstandigheden van personen, voorzover zij worden of
kunnen worden aangetast door de onder a) bedoelde elementen
van het milieu of, via deze elementen, door een van de factoren
zoals bedoeld onder d) of door de maatregelen en activiteiten
zoals bedoeld onder e) ;
8
c) de toestand van waardevolle cultuurgebieden en bouwwerken,
voorzover zij worden of kunnen worden aangetast door de
onder a) bedoelde elementen van het milieu of, via deze
elementen, door een van de factoren zoals bedoeld onder d) of
door de maatregelen en activiteiten zoals bedoeld onder e) ;
d) factoren, zoals stoffen, energie, geluid, straling of afval, met
inbegrip van radioactief afval, emissies, lozingen en ander
vrijkomen in het milieu van stoffen die de toestand van
elementen van het milieu zoals bedoeld onder a) of de toestand
van de gezondheid en de veiligheid van de mens zoals bedoeld
onder b) aantasten of waarschijnlijk aantasten;
e) maatregelen en activiteiten die uitwerking hebben of kunnen
hebben op de onder a), b), c) of d) bedoelde elementen;
f) maatregelen en activiteiten die tot doel hebben de toestand
van elementen van het milieu zoals bedoeld onder a), de
toestand van de gezondheid en de veiligheid van de mens zoals
bedoeld onder b) of de waardevolle cultuurgebieden en
bouwwerken zoals bedoeld onder c) in stand te houden, te
beschermen, te herstellen, te ontwikkelen, en druk erop te
voorkomen, in te perken of te compenseren;
g) kosten-baten- en andere economische analyses en
veronderstellingen die worden gebruikt in het kader van de
onder e) en f) bedoelde maatregelen en activiteiten;
h) verslagen over de toepassing van de milieuwetgeving”.
De Commissie wil erop wijzen dat het begrip milieu-informatie een heel
ruime invulling heeft. Het feit dat in de definitie een veelheid aan
exemplarische opsommingen voorkomt duidt erop dat aan het begrip
geen enge invulling mag worden gegeven.
Om onder het toepassingsgebied van de wet van 5 augustus 2006 te
vallen, is echter vereist dat de betrokken informatie bestaat, zich op een
drager bevindt en in het bezit is van het FAVV. Uit het antwoord van
het FAVV blijkt dat het van oordeel is dat het niet bevoegd is voor
controles inzake dierenwelzijn, meer bepaald wat betreft de activiteiten
op tijdelijke slachtvloeren, dat het Vlaamse Gewest integraal bevoegd is
voor die tijdelijke slachtvloeren en voor de aanvragen in verband ermee,
en dat het geen documenten bezit die beantwoorden aan wat de
aanvraagster wenst te verkrijgen.
9
Het staat niet aan de Commissie om zich uit te spreken over de
(on)bevoegdheid van het FAVV met betrekking tot activiteiten op
tijdelijke slachtvloeren. Ze kan binnen het kader van haar wettelijke
bevoegdheden inzake de toegang tot milieu-informatie enkel vaststellen
dat het FAVV verklaart dat zijn lokale controle-eenheden geen
erkenningsaanvragen hebben ontvangen als operator voor de activiteit
‘Slachthuis schapen en geiten’, wat betreft de betrokken tijdelijke
slachtvloeren in de gemeenten Genk, Werchter en Wolvertem (Meise).
3.2. Besluit
De Commissie moet na herhaalde navraag vaststellen dat het FAVV
verklaart dat het niet bevoegd is inzake de activiteiten waarop de
gevraagde informatie betrekking heeft en dat de gevraagde informatie
niet bestaat. Om die reden moet het beroep als ongegrond worden
afgewezen.
Brussel, 22 oktober 2018
De Commissie was als volgt samengesteld:
Jeroen Van Nieuwenhove, voorzitter
Frankie Schram, secretaris en lid
Hrisanti Prasman, lid
Brecht Vercruysse, lid
Steven Vandenborre, lid
F. SCHRAM J. VAN NIEUWENHOVE
secretaris voorzitter