Cadas > Accès aux informations environnementales > Décisions
Date: 15/10/2012
Federale Beroepscommissie voor de
toegang tot milieu-informatie
15 oktober 2012
BESLISSING nr. 2012-8
over de weigering om toegang te geven tot de
informatie in het bezit van de douane m.b.t. de invoer
van tropisch hout in België
(FBC/2012/6)
GREENPEACE/FOD FINANCIËN
2
1. Een overzicht
Bij brief van 7 augustus 2012 vraagt de heer Jan Cappelle, namens
Greenpeace, aan de FOD Financiën om een afschrift van volgende
documenten:
- de bestuursdocumenten die hem de volgende informatie kan
verschaffen over de invoer van tropisch hout uit DR Congo in
België: plaats en datum van lading, plaats en datum van lossing,
omschrijving van de goederen (zoals opgenomen in het manifest
of vergelijkbaar document), bruto massa in kg. De gevraagde
gegevens hebben betrekking op tropisch hout die in België werd
ingevoerd in de maanden mei 2012 en juni 2012
- de bestuursdocumenten die hem een overzicht kan geven van de
beleidsbepalingen en de beschikbare mogelijkheden van de
douane om controle uit te oefenen op de invoer van tropisch hout
in België, meer bepaald informatie over volgende vragen: beschikt
de douane over voldoende capaciteit (inhoudelijk en
institutioneel) om de invoer van tropisch hout te verifiëren op
grond van legaliteit van houtkap en de uit- en invoer van de
gedefinieerde goederen? In welke mate is dit omschreven in één
of meer bestuursdocumenten?
- de bestuursdocumenten die hem een inzicht kan geven van de
coördinaten van de bevoegde contactpersonen binnen de dienst
douane en accijnzen, zowel federaal als lokaal ter plaatsen (in de
havens), die zich met de controle op de invoer van tropisch hout
in België bezig houden: contactpersonen, telefoonnummer,
werkadres en mailadres.
Omdat hij geen reactie ontvangt, dient de heer Cappelle door middel van
een e-mail op 17 september 2012 bij de Federale Beroepscommissie voor
de toegang tot milieu-informatie, hierna Commissie genoemd een beroep
in.
Bij brief van 17 september 2012 verzoekt het secretariaat van de
Commissie de FOD Financiën om haar de gevraagde te informatie te
bezorgen en haar standpunt eventueel toe te lichten. Bovendien werd de
FOD Financiën gevraagd om op een hoorzitting aanwezig te zijn. Op die
brief werd door de FOD Financiën gereageerd in een brief van 1 oktober
2012. Op het moment van de vergadering van 2 oktober 2012 had de
brief het secretariaat van de Commissie nog niet bereikt.
3
Op de hoorzitting waaraan de heer Ioan Mihai Szalo, namens de FOD
Financiën deelnam, blijkt dat de FOD Financiën ondertussen heeft
gereageerd op de aanvraag in een brief van 31 augustus 2012. Uit deze
brief waarvan een kopie aan de Commissie werd bezorgd, blijkt het
volgende:
- binnen de Administratie der Douane en Accijnzen zijn op dit
ogenblik geen bestuursdocumenten (administratieve
voorschriften en instructies) aanwezig over de controle op de
invoer van tropisch hout, zoals bedoeld in Verordening 2173/2005
en Verordening 1024/2008 tot vaststelling van de gedetailleerde
maatregelen ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 2173/2005
van de Raad inzake de opzet van een FLEGT-vergunningsysteem
voor de invoer van hout in de Europese Gemeenschap.
- Ook de contactpersonen inzake de invoer van tropisch hout onder
het FLEGT-vergunningsysteem zijn nog niet officieel aangeduid.
Een lijst van die contactpersonen is dan ook niet voorhanden.
- Gegevens over de capaciteit bij de douane om de invoer van
tropisch hout te verifiëren is niet in een bestuursdocument
opgenomen. De beschikbare capaciteit bij de douane wordt zo
efficiënt mogelijk ingezet naargelang de gestelde prioriteiten en
uitgevoerde risicoanalyses.
- Wat de vraag om een kopie te verkrijgen van
bestuursdocumenten die specifieke informatie verstrekken over
de invoer van tropisch hout uit DR Congo in België tijdens de
maanden mei en juni 2012, beschikt de Administratie der Douane
en Accijnzen enkel over de douaneaangiften. Omdat Greenpeace
geen betrokken partij is bij de aangiften tot invoer van tropisch
hout, moet het belang om een afschrift te krijgen worden
gemotiveerd. Bij afwezigheid van een dergelijke motivering, moet
een afschrift bijgevolg worden geweigerd.
Er wordt ook een kopie overhandigd van de brief die naar de Commissie
(dd. 1 oktober 2012) werd opgestuurd, maar die nog niet werd
ontvangen. In deze brief deelt dhr. Hans D’hondt, voorzitter van het
directiecomité van de FOD Financiën mee dat de gevraagde documenten,
douanedocumenten zijn, die niet aan derden kunnen worden
toegestuurd. Toch wordt gesteld dat algemene informatie over de
hoeveelheid goederen, de omschrijving volgens de gangbare benaming,
de oorsprong of herkomst van de goederen die in de beoogde periode in
4
het vrije verkeer zou zijn gebracht, wel kan worden meegedeeld. De
FOD Financiën beschikt echter enkel over de aangiften die volledig
werden afgehandeld. Het is dan ook mogelijk dat bepaalde aangiften niet
werden opgenomen, omdat hun werkelijke status op dat moment niet
gekend was. Deze gegevens kunnen dan ook enkel als ‘voorlopige’
gegevens worden beschouwd. Verder wordt gemeld dat er bij de
Nationale Bank van België jaarlijks statistieken ter beschikking worden
gesteld voor wat het aantal in het vrij verkeer gebrachte goederen
betreft.
In de hoorzitting maakt de heer Ioan Mihai Szalo duidelijk dat de FOD
Financiën, Administratie Douane en Accijnzen slechts een heel beperkte
rol speelt in het kader van het FLEGT-vergunningsysteem voor de invoer
van hout in de Europese Gemeenschap. De bevoegde overheid in deze is
de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en
Leefmilieu. Bovendien is de operationalisering van de Europese
regelgeving in België nog in ontwikkeling. Dit verklaart waarom er
eigenlijk weinig documenten voorhanden zijn die beantwoorden aan de
aanvraag en dat ook de contactpersonen nog niet werden aangeduid.
Uit de hoorzitting blijkt dat de FOD Financiën beschikt over volgende
informatie met betrekking tot de invoer van tropisch houdt uit DR
Congo in België: plaats en datum van lossen, omschrijving van de
goederen, bruto massa in kg. Voor de periode mei en juni 2012. Er wordt
wel benadrukt dat deze informatie slechts betrekking heeft op aangiften
die zijn afgehandeld. Bovendien blijkt uit het gesprek dat de FOD
Financiën geen reden ziet om die informatie aan de openbaarmaking te
onttrekken.
2. De ontvankelijkheid van de aanvraag
De aanvrager stelt een beroep in tegen ontbreken van een beslissing over
de toegang tot de gevraagde informatie.
Omdat de FOD Financiën niet tijdig heeft gereageerd op de aanvraag en
bijgevolg ook niet de beroepsmogelijkheden heeft vermeld zoals artikel 8
van de wet van 5 augustus 2006 betreffende de toegang van het publiek
tot milieu-informatie voorschrijft. De Commissie stelt vast dat in elk
geval aan voorwaarde dat het beroep binnen de zestig dagen na de
5
termijn waarbinnen de beslissing had moeten genomen, moet zijn
ingediend is voldaan.
Het is onnodig een belang aan te tonen. Er moet enkel blijken dat een
milieu-instantie niet is ingegaan op een aanvraag tot openbaarmaking
van milieu-informatie.
3. De gegrondheid van de aanvraag
3.1 De toepasselijkheid van de wetgeving
De Commissie dient vooraf te bepalen of de gevraagde informatie onder
het toepassingsgebied van de wet van 5 augustus 2006 valt. De wet van 5
augustus 2006 is van toepassing op milieu-instanties bedoeld in artikel 3,
1°, a) en b), waarvan de organisatie en de werking worden geregeld door
de federale overheid, alsook op milieu-instanties vermeld in artikel 3, 1°,
c), die onder hun toezicht staan (art. 4, § 1 van de wet van 5 augustus
2006) en over milieu-informatie beschikken (artikel 18, § 1 van de wet).
Artikel 4, § 1 van de wet van 5 augustus 2006 betreffende de toegang van
het publiek tot milieu-informatie bepaalt dat ze van toepassing is op
milieu-instanties bedoeld in artikel 3, 1°, a) en b), waarvan de organisatie
en de werking worden geregeld door de federale overheid, evenals op
milieu-instanties vermeld in artikel 3, 1°, c), die onder hun toezicht
staan. Het begrip milieu-instantie wordt door deze wet gedefinieerd als
“a) een rechtspersoon of een orgaan opgericht bij of krachtens de
Grondwet, een wet, een decreet of een regel bedoeld in artikel 134 van
de Grondwet;
b) een natuurlijke of rechtspersoon die openbare bestuursfuncties
uitoefent, met inbegrip van specifieke taken, activiteiten of diensten met
betrekking tot leefmilieu;
c) een natuurlijke of rechtspersoon die onder toezicht van een orgaan of
persoon als bedoeld onder a) of b) belast is met openbare
verantwoordelijkheden of functies of openbare diensten met betrekking
tot het milieu verleent.
Organen en instellingen met een gerechtelijke bevoegdheid vallen niet
onder deze definitie, tenzij ze optreden in een andere functie dan de
rechterlijke. De wetgevende vergaderingen en de daaraan verbonden
instellingen vallen buiten deze definitie, behalve wanneer zij optreden in
een administratieve functie.”
6
De FOD Financiën valt onder deze categorie (zie Parl. St. Kamer, 2005 –
2006, 51 2511/001, 12 – 13). Het beroep is bijgevolg gericht tegen een
milieu-instantie in de zin van de wet van 5 augustus 2006. Dat aspect
wordt trouwens niet betwist.
De wet van 5 augustus 2006 kent een recht van toegang tot milieu-
informatie toe. Het begrip “milieu-informatie” wordt in artikel 3, 4°
omschreven als:
“elke informatie, ongeacht de drager en in welke materiële
vorm ook, waarover een milieu-instantie beschikt, betreffende:
a) de toestand van elementen van het milieu, zoals de atmosfeer,
de lucht, de bodem, het land, het water, het landschap, de
natuurgebieden, met inbegrip van vochtige biotopen, kust- en
zeegebieden, de biologische diversiteit en haar componenten
met inbegrip van de genetisch gemodificeerde organismen en de
interactie tussen deze elementen;
b) de toestand van de gezondheid en de veiligheid van de mens
met inbegrip van de verontreiniging van de voedselketen, de
levensomstandigheden van personen, voorzover zij worden of
kunnen worden aangetast door de onder a) bedoelde elementen
van het milieu of, via deze elementen, door een van de factoren
zoals bedoeld onder d) of door de maatregelen en activiteiten
zoals bedoeld onder e) ;
c) de toestand van waardevolle cultuurgebieden en
bouwwerken, voorzover zij worden of kunnen worden
aangetast door de onder a) bedoelde elementen van het milieu
of, via deze elementen, door een van de factoren zoals bedoeld
onder d) of door de maatregelen en activiteiten zoals bedoeld
onder e) ;
d) factoren, zoals stoffen, energie, geluid, straling of afval, met
inbegrip van radioactief afval, emissies, lozingen en ander
vrijkomen in het milieu van stoffen die de toestand van
elementen van het milieu zoals bedoeld onder a) of de toestand
van de gezondheid en de veiligheid van de mens zoals bedoeld
onder b) aantasten of waarschijnlijk aantasten;
e) maatregelen en activiteiten die uitwerking hebben of kunnen
hebben op de onder a), b), c) of d) bedoelde elementen;
f) maatregelen en activiteiten die tot doel hebben de toestand
van elementen van het milieu zoals bedoeld onder a), de
7
toestand van de gezondheid en de veiligheid van de mens zoals
bedoeld onder b) of de waardevolle cultuurgebieden en
bouwwerken zoals bedoeld onder c) in stand te houden, te
beschermen, te herstellen, te ontwikkelen, en druk erop te
voorkomen, in te perken of te compenseren;
g) kosten-baten- en andere economische analyses en
veronderstellingen die worden gebruikt in het kader van de
onder e) en f) bedoelde maatregelen en activiteiten;
h) verslagen over de toepassing van de milieuwetgeving”.
De Commissie wil erop wijzen dat het begrip milieu-informatie een heel
ruime invulling heeft. Het feit dat in de definitie een veelheid aan
exemplarische opsommingen voorkomt duidt erop dat aan het begrip
geen enge invulling mag worden gegeven. De gevraagde informatie valt
onder artikel 3, 4°, a), e) en f) van de wet van 5 augustus 2006.
3.2 Het onderzoek van de eventuele inroepbaarheid van
uitzonderingsgronden
De Commissie oordeelt dat de aanvraag gedeeltelijk ongegrond is. Dit is
zo voor zover de FOD Financiën over de gevraagde informatie op dit
ogenblik niet of nog niet beschikt:
- documenten (administratieve voorschriften en instructies) over
de controle op de invoer van tropisch hout, zoals bedoeld in
Verordening 2173/2005 en Verordening 1024/2008 tot vaststelling
van de gedetailleerde maatregelen ter uitvoering van Verordening
(EG) nr. 2173/2005 van de Raad inzake de opzet van een FLEGT-
vergunningsysteem voor de invoer van hout in de Europese
Gemeenschap;
- een lijst van de contactpersonen inzake de invoer van tropisch
hout onder het FLEGT-vergunningsysteem omdat deze personen
nog niet zijn aangeduid;
- documenten waaruit de capaciteit blijkt van de dienst bij de
douane om de invoer die de import van tropisch hout verifiëren.
De FOD Financiën beschikt echter over volgende informatie met
betrekking tot de invoer van tropisch houdt uit DR Congo in België:
plaats en datum van lossen, omschrijving van de goederen, bruto massa
in kg. voor de periode mei en juni 2012. Er wordt wel benadrukt dat deze
informatie slechts betrekking heeft op aangiften die zijn afgehandeld.
8
Bovendien blijkt uit het gesprek dat de FOD Financiën geen reden ziet
om die informatie aan de openbaarmaking te onttrekken. De Commissie
ziet geen juridische grondslag om de toegang tot deze gegevens te
weigeren. De FOD Financiën is er dan ook toe gehouden deze informatie
openbaar te maken in overeenstemming met artikel 39, § 1 van de wet
van 5 augustus 2006.
4. Besluit
Het beroep is ontvankelijk, maar slechts deels gegrond. De Commissie
heeft immers vastgesteld dat heel wat van de gevraagde informatie
gezien de toestand van de implementatie van het Europese recht niet in
een document bestaat. De FOD Financiën beschikt enkel over de
informatie m.b.t. de invoer van tropisch hout uit DR Congo in België die
betrekking heeft op plaats en datum van lading, plaats en datum van
lossing, omschrijving van de goederen (zoals opgenomen in het manifest
of vergelijkbaar document), bruto massa in kg in de maanden mei en juni
2012 en voor zover die betrekking heeft op afgehandelde aangiften. Er
zijn geen bij de wet voorziene uitzonderingsgronden die een reden
vormen om de openbaarmaking van deze informatie te weigeren. De
FOD Financiën is er bijgevolg toe gehouden deze informatie aan de
aanvrager te bezorgen in overeenstemming met artikel 39, § 1 van de
wet van 5 augustus 2006.
Brussel, 15 oktober 2012.
De Commissie was als volgt samengesteld:
Martine Baguet, voorzitster
Frankie Schram, secretaris en lid
Angélique Gérard, lid
Claire Piens, lid
F. SCHRAM M. BAGUET
secretaris voorzitster