Cadas > Cada fédérale > Publicité de l'administration > Avis
Date: 31/3/2014
Commissie voor de toegang tot en het
hergebruik van bestuursdocumenten
Afdeling openbaarheid van bestuur
31 maart 2014
ADVIES 2014-29
met betrekking tot de weigering om toegang te
verlenen tot verslagen van een mutualiteit
(CTB/2014/19)
2
1. Een overzicht
Bij brief van een niet nader bepaalde datum vraagt de heer Louis Ide om
een afschrift van de jaarrekeningen van het laatste boekjaar waarover de
Controledienst voor de ziekenfondsen en de landsbonden van
ziekenfondsen beschikt van alle mutualistische entiteiten
(ziekenfondsen, landsbonden van ziekenfondsen en maatschappijen van
onderlinge bijstand) die aan haar toezicht is onderworpen.
Bij brief van 6 december 2013 heeft de Controledienst de aanvraag
voorgelegd aan de Commissie voor de toegang tot bestuursdocumenten
die hierover advies 2014-8 heeft uitgebracht. De Commissie heeft er in
dit advies op gewezen dat zij geen uitspraak kan doen over een concrete
zaak, tenzij in het kader van artikel 8, § 2, van de wet van 11 april 1994.
Uit de brief van 3 maart 2014 blijkt dat de Controledienst aan de
aanvrager heeft meegedeeld dat zij eerst het advies van de Commissie
wilde inwinnen vooraleer zij een beslissing over zijn aanvraag wilde
nemen.
Bij brief van 3 maart 2014 heeft de Controledienst aan de heer Ide
meegedeeld dat zij de toegang tot de gevraagde bestuursdocumenten
weigert op grond van artikel 6, § 2, 2° van de wet van 11 april 1994 in
combinatie met artikel 59 van de wet van 6 augustus 1990 betreffende de
ziekenfondsen en de landsbonden van ziekenfondsen.
Omdat hij het niet eens is met dit standpunt, dient de heer Ide bij brief
van 13 maart 2014 bij de Controledienst voor de ziekenfondsen en de
landsbonden van ziekenfondsen een verzoek tot heroverweging in.
Diezelfde dag verzoekt hij ook de Commissie voor de toegang tot en het
hergebruik van bestuursdocumenten, afdeling openbaarheid van bestuur,
hierna Commissie genoemd, om een advies.
2. De ontvankelijkheid van de adviesaanvraag
Artikel 8, § 2 van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid
van bestuur bepaalt dat het verzoek tot heroverweging aan de betrokken
federale administratieve overheid en het verzoek om advies aan de
Commissie tegelijkertijd moeten worden ingediend. Zowel het verzoek
tot heroverweging en het verzoek om advies werden op 13 maart 2014
ingediend. De Commissie is dan ook van mening dat voldaan is aan de
3
vereiste van de gelijktijdigheid die artikel 8, § 2 van de wet van 11 april
1994 oplegt en dat de adviesaanvraag bijgevolg ontvankelijk is.
3. De gegrondheid van de adviesaanvraag
Artikel 32 van de Grondwet en de wet van 11 april 1994 betreffende de
openbaarheid van bestuur gaan uit van de principiële openbaarheid van
alle bestuursdocumenten. Een uitzonderingsgrond kan slechts worden
ingeroepen op grond een of meer uitzonderingsgronden die in artikel 6
van de wet van 11 april 1994 is opgenomen en dit inroepen in concreto
wordt gemotiveerd.
De Commissie stelt vast dat de Controledienst artikel 6, § 2, 2° van de
wet van 11 april 1994 in combinatie met artikel 59 van de wet van 6
augustus 1990 betreffende de ziekenfondsen en de landsbonden van
ziekenfondsen inroept om de openbaarmaking te weigeren. Aangezien
het hier gaat om een uitzondering op een algemeen principe moet deze
uitzondering beperkend worden geïnterpreteerd en moet rekening
worden gehouden met het doel dat de wetgever met de
geheimhoudingsbepaling voor ogen had.
Artikel 59 van de wet van 6 augustus 1990 betreffende de ziekenfondsen
en de landsbonden van ziekenfondsen bepaalt het volgende:
“De leden van de Raad en van het Technisch Comité van de
Controledienst, de personeelsleden van deze Dienst, de revisoren
bedoeld in artikel 32, alsook de personen die voorheen de voornoemde
functies hebben uitgeoefend, hebben zwijgplicht omtrent de feiten
waarvan ze wegens hun functie kennis gekregen hebben.
Op het eerste lid wordt slechts een uitzondering gemaakt wanneer de
Controledienst:
1° zich in toepassing van artikel 52, 3°, wendt tot een overheidsdienst
om inlichtingen in te winnen;
2° in toepassing van artikel 52, 7°, aan de Dienst voor administratieve
controle van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
een schending mededeelt van de bepalingen van voornoemde
gecoördineerde wet van 14 juli 1994 of van haar uitvoeringsbesluiten;
3° een inbreuk op de andere wettelijke en reglementaire bepalingen
inzake sociale zekerheid die hij heeft vastgesteld in het kader van zijn
wettelijke opdrachten, mededeelt aan de bevoegde overheidsdienst;
4
4° een inbreuk op de wettelijke en reglementaire bepalingen inzake
fiscale aangelegenheden die hij heeft vastgesteld in het kader van zijn
wettelijke opdrachten, mededeelt aan de Federale Overheidsdienst
Financiën;
5° opgeroepen wordt om een getuigenis af te leggen in strafzaken;
6° vertrouwelijke gegevens mededeelt in het kader van een
administratieve of gerechtelijke procedure waarin de Controledienst
partij is;
7° aangifte doet van de door hem in het kader van zijn wettelijke
opdrachtenopdrachten vastgestelde strafrechtelijke misdrijven bedoeld in
de artikelen 63, 64 en 65;
8° aangifte doet van strafrechtelijke misdrijven, begaan hetzij door
aangestelden van de Controledienst, hetzij door derden, in de lokalen
van de Controledienst of begaan naar aanleiding van de werking van de
Controledienst;
9° vertrouwelijke gegevens meedeelt aan de CBFA en aan de Nationale
Bank van België met betrekking tot de activiteiten van de
maatschappijen van onderlinge bijstand bedoeld in de artikelen 43bis, § 5
en 70, §§ 6, 7 en 8.
Artikel 29 van het Wetboek van Strafvordering is niet van toepassing
op de personen bedoeld in het eerste lid.”
Dit artikel moet samen worden gelezen met artikel 65, § 1 van de wet
van 6 augustus 1990 betreffende de ziekenfondsen en de landsbonden
van ziekenfondsen. Artikel 65, § 1 van deze wet bepaalt dat elke
overtreding van artikel 59 van de wet wordt gestraft met de straffen
gesteld in artikel 458 van het Strafwetboek.
De Commissie stelt vast dat de wetgever een zwijgplicht heeft opgelegd
die niet als een beroepsgeheim kan worden opgevat, maar waarvan het
niet naleven wel op dezelfde wijze wordt gesanctioneerd. De zwijgplicht
geldt slechts ten aanzien van de feiten waarvan de Controledienst en
haar personeel kennis hebben gekregen wegens hun functie en geldt niet
ten aanzien van alle bestuursdocumenten waarover zij beschikken.
De Commissie moet echter vaststellen dat de gevraagde
bestuursdocumenten worden geacht te vallen onder het voorwerp van de
zwijgplicht zoals die in artikel 59 van de wet van 6 augustus 1990 is
opgenomen. In combinatie met artikel 6, § 2, 2° van de wet van 11 april
1994 verhindert deze bijgevolg de openbaarmaking ervan. De Commissie
5
moet bovendien vaststellen dat het verzoek van de aanvrager niet valt
onder de uitzonderingsgronden op de zwijgplicht die de wetgever
uitdrukkelijk heeft vastgelegd.
De Memorie van Toelichting bij het wetsontwerp (Parl. St. Kamer, 1998-
1999, nr. 1153/1, 25) bevat geen nadere informatie over de doelstelling
die de wetgever met deze zwijgplicht beoogde, zodat deze niet kan
worden ingeroepen om de omvang van de geheimhoudingsverplichting
verder te beperken.
De Commissie moet bijgevolg vaststellen dat in de huidige stand van de
wetgeving de Controledienst voor de ziekenfondsen er niet toe gehouden
is de gevraagde bestuursdocumenten openbaar te maken.
Brussel, 31 maart 2014.
F. SCHRAM M. BAGUET
secretaris voorzitster