Cadas > Cada fédérale > Publicité de l'administration > Avis
Date: 31/8/2009
Commissie voor de toegang tot en het
hergebruik van bestuursdocumenten
Afdeling openbaarheid van bestuur
31 augustus 2009
ADVIES 2009-58
over de weigering om toegang te geven tot notariële
akten
(CTB/2009/65)
2
1. Een overzicht
Op 11 juli 2009 vroeg dhr. X bij brief om toegang tot de geregistreerde
akten m.b.t. 2 percelen in Oud-Turnhout, sectie C, nrs. 547 E en 549 V
omdat uit een uittreksel uit het kadaster blijkt dat er achter de tuin een
servitudeweg ligt. Na het recente overlijden van zijn vader is hij
deeleigenaar geworden van deze percelen. Een week voordien had hij
mondeling de toegang gevraagd wat hem mondeling werd geweigerd.
Op zijn vraag om toegang werd niet ingegaan.
Bij brief van 15 augustus 2009 vroeg hij de FOD Financiën om haar
beslissing te heroverwegen. Hij vroeg diezelfde dag bij mail de
Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van
bestuursdocumenten, afdeling openbaarheid van bestuur, hierna
Commissie genoemd, om een advies.
Op 19 augustus 2009 kreeg de heer X een reactie van het kantoor van
registratie te Turnhout. Daarnaast ontving hij nog 2 zgn. printscreens
van
1. informatie die hij als erfgenaam zelf al heeft, nl. de aankoopakte door
mijn ouders;
2. informatie over een aanpalende eigenaar.
Bij mail van 19 augustus 2009 brengt hij de Commissie hiervan op de
hoogte.
2. De ontvankelijkheid van de adviesaanvraag
De adviesaanvraag werd tegelijkertijd ingediend met het verzoek tot
heroverweging zodat aan de wettelijke voorwaarde van de
gelijktijdigheid zoals die is gesteld in artikel 8, § 2 van de wet van 11
april 1994 betreffende de openbaarheid, werd voldaan. Bovendien werd
het verzoek tot heroverweging en het verzoek om advies slechts
ingediend na het verstrijken van de termijn van 30 dagen waarbinnen de
FOD Financiën haar beslissing diende te nemen. De Commissie stelt dan
ook vast dat het verzoek om advies ontvankelijk is.
3
3. De gegrondheid van de adviesaanvraag
Het recht van toegang tot bestuursdocumenten zoals gegarandeerd door
artikel 32 van de Grondwet en de wet van 11 april 1994 betreffende de
openbaarheid van bestuur geldt slechts ten aanzien van bestaande
documenten waarover een administratieve overheid beschikt. Al eerder
stelde de Commissie vast dat de notariële akten die aan het
registratiekantoor worden bezorgd in principe niet bestemd zijn om daar
te blijven en om die reden geen bestuursdocumenten zijn. Het
registratiekantoor registreert uit de notariële akten bepaalde informatie.
Een registratie is immers “een formaliteit bestaande in het afschrijven,
ontleden of vermelden van een akte of van een geschrift, door de
ontvanger der registratie in een hiertoe bestemd register of op elke
andere informatiedrager bepaald door de Koning” (art. 1 van het
Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten)..
Voor zover de vraag betrekking heeft op het verkrijgen van toegang tot
notariële akten is de aanvraag niet gegrond. De Commissie stelt immers
vast dat de notariële akten die aan een registratiekantoor worden
bezorgd niet bestemd zijn om daar te blijven. Ze worden enkel ingediend
om er geregistreerd te worden. Men kan dus niet stellen dat de FOD
Financiën beschikt over de akten die bij haar worden ingediend. Om van
een bestuursdocument te kunnen spreken is vereist dat een
administratieve overheid over de informatie beschikt. Omdat dit in casu
niet het geval is, kunnen de gevraagde notariële akten niet als
bestuursdocumenten worden beschouwd.
Voor zover andere administratieve overheden over notariële akten
beschikken, moeten deze wel als bestuursdocumenten worden
beschouwd. Een federale administratieve overheid kan echter niet
volstaan met vast te stellen dat ze niet over de gevraagde documenten
beschikt. Ze is ertoe gehouden de aanvrager op de hoogte te brengen van
de benaming en het adres van de administratieve overheid die naar haar
informatie de gevraagde bestuursdocument onder zich heeft. De
Commissie stelt vast dat de FOD Financiën dit inderdaad heeft gedaan,
zij het laattijdig.
Dit neemt niet weg dat de aanvrager toegang kan vragen tot de
geregistreerde informatie bij het registratiekantoor. Hij dient daartoe een
nieuwe aanvraag in te dienen. Bij de beoordeling zal de fiscale
4
administratie rekening worden gehouden met het fiscaal geheim zoals
het in artikel 236bis, eerste lid van het Wetboek der registratie-
hypotheek- en griffierechten en artikel 146bis, eerste lid van het
Wetboek van successierechten is vorm gegeven in combinatie met artikel
6, § 2, 2° van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van
bestuur. De Commissie heeft al eerder gesteld dat het beroepsgeheim niet
kan worden ingeroepen ten aanzien van informatie die op de aanvrager
zelf betrekking heeft. Ook kan het beroepsgeheim volgens de Commissie
niet worden ingeroepen tegen de aanvrager wanneer die informatie
relevant is voor het inschatten van zijn fiscale situatie. De Commissie
meent dat dit ook geldt wanneer de informatie relevant is om inzicht te
krijgen in de juridische positie van de goederen die hem toebehoren. De
Commissie is echter van mening dat het fiscaal geheim wel terecht kan
worden ingeroepen om de toegang te weigeren tot informatie die
betrekking heeft op derden voor zover die informatie niet relevant is
voor de juridische positie van de aanvrager.
Brussel, 31 augustus 2009.
F. SCHRAM J. LUST
secretaris plaatsvervangend voorzitter