Cadas > Cada fédérale > Publicité de l'administration > Avis
Date: 10/8/2009
Commissie voor de toegang tot en het
hergebruik van bestuursdocumenten
Afdeling openbaarheid van bestuur
10 augustus 2009
ADVIES 2009-51
over de weigering om toegang te verlenen tot
documenten met betrekking tot en in het fiscaal
dossier
(CTB/2009/57)
2
1. Een overzicht
Op 12, 19 en 22 mei 2009 vroeg de heer X namens zijn cliënt, NV Y, aan
de FOD Financiën om inzage en kopiename van alle dienstige,
administratieve documenten uit het administratief dossier van zijn
cliënte. Het algemeen verzoek dateert van 12 mei 2009 en werd na een
beperkte inzage op 18 mei 2009 verder gepreciseerd in de brieven van 19
en 22 mei 2009. Hieruit blijkt dat dhr. X onder meer toegang vraagt tot
het verslag dat “mevrouw Z nog diende op te maken”. Verder werden
ook de stukken gevraagd op grond waarvan blijkbaar op indirecte wijze
een bankonderzoek tegen de NV Y wordt gevraagd.
Bij brief van 15 juni 2009 wordt formeel geantwoord door de FOD
Financiën op de vraag om toegang. Daarin wordt gemeld dat het verslag
van Mevr. Z aan het dossier is toegevoegd en ter inzage ligt op de tweede
BBI Inspectie Gent. De inzage van het dossier van de NV Y werd
toegestaan op 18 mei 2009. De inzage in een ander dossier m.b.t. derden
werd geweigerd op grond van artikel 6, § 2, 2° van de wet van 11 april
1994.
Bij brief van 15 juli 2009 wordt bij aangetekende brief een verzoek tot
heroverweging ingediend bij de FOD Financiën en aan de Commissie
voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten, afdeling
openbaarheid van bestuur, hierna Commissie genoemd, wordt om een
advies gevraagd.
2. De ontvankelijkheid van de adviesaanvraag
Artikel 8, § 2 van de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid
van bestuur gaat ervan uit dat het verzoek tot heroverweging aan de
federale administratieve overheid en het verzoek om advies aan de
Commissie tegelijkertijd moeten plaatsvinden. In casu stelt de Commissie
vast dat aan deze wettelijke voorwaarde is voldaan.
De Commissie stelt eveneens vast dat de aanvrager het vereiste belang
vertoont voor zover bepaalde bestuursdocumenten als documenten van
persoonlijke aard zouden moeten worden gekwalificeerd in de mate de
gevraagde bestuursdocumenten in directe relatie staan tot de fiscale
toestand van de aanvrager. Voor zover de gevraagde
3
bestuursdocumenten documenten van persoonlijke aard zijn die op
derden betrekking hebben en die niet pertinent zijn voor de
belastingstoestand van de aanvrager, heeft zij niet het vereiste belang. De
Commissie wenst er wel op te wijzen dat slechts sprake is van een
document van persoonlijke aard als het een bestuursdocument betreft dat
een beoordeling of een waardeoordeel bevat van een met naam genoemd
of gemakkelijk identificeerbaar natuurlijk persoon of de beschrijving van
een gedrag waarvan het ruchtbaar maken aan die persoon kennelijk
nadeel kan berokkenen (art. 1, tweede lid, 3° van de wet van 11 april
1994). De meeste bestuursdocumenten in een fiscaal dossier worden
geacht niet onder dit begrip te vallen. Voor bestuursdocumenten die niet
als documenten van persoonlijke aard kunnen worden gekwalificeerd,
moet geen belang worden aangetoond.
De Commissie is bijgevolg van mening dat de adviesaanvraag
ontvankelijk is voor zover de aanvraag betrekking heeft op
bestuursdocumenten die aanwezig zijn in het fiscaal dossier van de
aanvrager of die pertinent zijn voor de fiscale toestand van de aanvrager.
De Commissie meent echter dat het verzoek om advies niet ontvankelijk
is voor zover de aanvrager de toegang vraagt tot documenten van
persoonlijke aard die op derden betrekking hebben en die niet pertinent
zijn voor de fiscale toestand van de aanvrager.
3. De gegrondheid van de adviesaanvraag
De Commissie stelt vast dat de fiscale administratie zelf slechts één
uitzonderingsgrond inroept om de openbaarmaking tot de gevraagde
bestuursdocumenten te weigeren, meer bepaald artikel 6, § 2, 2°, van de
wet op grond waarvan zij de openbaarmaking moet weigeren als ze
vaststelt dat die openbaarmaking afbreuk doet aan een bij wet ingestelde
geheimhoudingsbepaling. In casu blijkt de fiscale administratie te
verwijzen naar het fiscaal geheim zoals het in artikel 337 W.I.B. 92 is
omschreven. Het behoort tot de vaste adviespraktijk van de Commissie
dat het fiscaal geheim niet kan worden ingeroepen tegen de aanvrager
die toegang vraagt tot zijn eigen fiscaal dossier. Dit is ook vaste
rechtspraak van de Raad van State. Zo stelde de Raad in zijn arrest
nr. 156.628 van 20 maart 2006 trouwens “dat het opgelegde
beroepsgeheim de openbaarmaking van gegevens met betrekking tot de
fiscale toestand van de belastingplichtige aan derden beoogt te beletten,
maar niet geldt ten aanzien van de belastingplichtige zelf wanneer het
4
stukken van zijn eigen fiscaal dossier betreft; dat in beginsel aan de
belastingplichtige op grond van artikel 6, § 2, 2° van de Wet van 11 april
1994 geen inzage kan worden geweigerd van een stuk met als inhoud een
verklaring van een derde over de belastingsituatie van die
belastingplichtige zelf.”
De Commissie is verder van mening dat het fiscaal geheim niet kan
worden ingeroepen tegen de aanvrager, wanneer hij toegang vraagt tot
bestuursdocumenten die afkomstig zijn uit dossiers die betrekking
hebben op derden, voor zover zij pertinent zijn voor de analyse van zijn
fiscale situatie. Er moet bijgevolg een onderscheid worden gemaakt
tussen informatie afkomstig uit fiscale dossiers van derden die pertinent
zijn voor het appreciëren van de fiscale situatie van de aanvrager en deze
die zonder belang zijn voor de belastingtoestand van de aanvrager. De
uitzondering die betrekking heeft op artikel 6, § 2, 2° van de wet van
11 april 1994 in combinatie met artikel 337 W.I.B. 92 kan enkel worden
ingeroepen voor deze laatste groep van gegevens.
De Commissie sluit niet uit dat de fiscale administratie andere
uitzonderingsgronden had moeten inroepen. Zo moet de fiscale
administratie nagaan of er geen informatie in de gevraagde
bestuursdocumenten aanwezig is die valt onder de uitzonderingsgrond
van artikel 6, § 2, 1° van de wet van 11 april 1994 betreffende de
openbaarheid van bestuur op grond waarvan zij de toegang tot
informatie had moeten weigeren die afbreuk doet aan de persoonlijke
levenssfeer van derden, tenzij deze met de openbaarmaking hadden
ingestemd. De Commissie wil er wel op wijzen dat het inroepen van deze
uitzonderingsgrond wel in concreto en op pertinente wijze moet worden
gemotiveerd, zonder dat daarbij afbreuk mag worden gedaan aan artikel
4 van de wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke motivering
van de bestuurshandelingen.
Bovendien moet de fiscale administratie nagaan of bepaalde informatie
niet onder de uitzonderingsgrond van artikel 6, § 1, 5° van de wet van 11
april 1994 valt op grond waarvan zij de openbaarmaking moet weigeren
als zij heeft vastgesteld dat het belang van de openbaarheid niet opweegt
tegen de bescherming van de opsporing of vervolging van strafbare
feiten. De Commissie wenst er hier wel op te wijzen dat niet alleen in
concreto moet worden gemotiveerd hoe de openbaarmaking afbreuk zou
doen aan de opsporing of vervolging van strafbare feiten, maar
5
bovendien moet worden aangetoond dat het belang dat gediend is met de
openbaarmaking niet zwaarder doorweegt dan het beschermde belang.
Brussel, 10 augustus 2009.
F. SCHRAM J. BAERT
secretaris voorzitter